چهل و یکمین نشست ایکوفوم با موضوع «موزه‎شناسی و تقدس» به میزبانی ایران روز دوشنبه ۲۳ مهر ۹۷ در محل موزه ملی ایران افتتاح شد و تا ۲۷ مهرماه ادامه داشت.

به گزارش روابط عمومی موزه ملی علوم و فناوری، بخشی از برنامه ۵ روزه این سمپوزیوم، با توجه به موضوع آن، به بازدید از موزه‎ها و اماکن علمی، فرهنگی و مذهبی اختصاص داشت که در ذیل گزارش تصویری از این نشست بین‎المللی، کارگاه ها و بازدیدها ارائه می‎شود:

چهل و یکمین نشست ایکوفوم به میزبانی ایران روز دوشنبه ۲۳ مهر ۹۷ در محل موزه ملی ایران افتتاح شد. این نشست تا ۲۷ مهرماه ادامه خواهد داشت.

به گزارش روابط عمومی موزه ملی علوم و فناوری، با توافق ایکوم جهانی و براساس توافق‌نامه ۲۰۱۶ در میلان قرارِ برگزاری مجمع ادواری ایکوفوم ۲۰۱۸ در تهران تصویب می‌شود و دوشنبه ۲۳ مهر جاری آئین گشایش چهل و یکمین سمپوزیوم جهانی ایکوفوم در موزه ملی ایران برگزار و کار این اجلاس پنج روزه با عنوان «موزه‌شناسی و مکان های مقدس» در تهران آغاز شد.

تعریف جدید از موزه، متاثر از ایران

سیداحمد محیط طباطبایی در ابتدای این نشست، با بیان این‌که سخنرانی‌ها با رویکرد موزه و تقدس در طول کارگاه برگزاری می‌شود، افزود: این عنوان نه فقط برای مسلمانان و شیعیان که برای سایر ادیان توحیدی و سایر ساکنان نیز باعث شده تا ایران انتخاب شود، چون ایران سرزمینی است که بیش از ۳۰۰ کلسیای تاریخی دارد و پیامبران توحیدی را در خود جای داده است.

وی با اشاره به ویژگی سایت خیابان سی تیر نیز بیان کرد: ویژگی‌های این سایت کمک زیادی کرد تا اجازه برگزاری کارگاه در تهران داده شود؛ چون این خیابان انواع کلیساها، و موزه‌های مذهبی مثل ارامنه تا کلاسیک مثل آبگینه و غیر شی محور و براساس بازسازی تاریخ مثل موزه ملی علوم و فناوری، موزه‌های وقفی و خصوص مثل ملک و موزه مفهومی مثل موزه صلح و موزه باستان شناسی مثل موزه ملی ایران، همگی باعث شد تا این خیابان به عنوان یک مکان مقدس انتخاب و تعیین شود و موزه‌های این منطقه مورد بازدید قرار گیرند.

او با بیان این که ۶۷ نفر از ایران و ۳۷ نفر خارج از کشور برای حضور در این مجمع ادواری شرکت کرده‌اند، ادامه داد: امیدواریم نتیجه این اجلاس در تغییر بهتر رویکرد تعریف موزه که سال آینده در مجمع جهانی ایکوم برگزار می‌شود، موثر باشد، چون قرار است تعریف جدیدی برای موزه در آن اجلاس ارائه شود.

وی ادامه داد: امیدواریم این اجلاس به اندازه‌ای تاثیرگذار باشد که تعریف جدید از موزه، با خصلت‌ها و ویژگی‌های ایران، هماهنگ‎تر باشد، چون ایران نماد تنوع فرهنگی و تنوع اقلیمی و هم‎زیستی ادیان است.

سال ۲۰۱۹ تعریف «موزه» تغییر خواهد کرد

فرانسوا مرس رئیس ایکوفوم نیز در این مراسم گزارشی از روند کار این مراسم ارائه داد و از سختی گرفتن روادید کار سخن گفت که ایران توانست آن را برطرف کند.

رئیس کمیته بین‌المللی موزه‌شناسی «ایکوفوم» اظهار کرد: «آخرین تعریف موزه مربوط به سال ۲۰۰۷ میلادی است که در نظر داریم این تعریف را برای نشست سال ۲۰۱۹ در توکیو تغییر دهیم». فرانسوا مِرِس تصریح کرد: «ارائه تعریف از موزه یک کار جمعی است و ایکوفوم با کمک بقیه اعضا و کمیته‌ها به این تعریف می‌رسد. وظیفه ایکوفوم این است که این حس و تفکر در بقیه ایجاد شود تا همه به این موضوع فکر کنند».

وی افزود: «ایکوفوم سمپوزیوم‌های بسیاری در شهرهایی همچون پاریس، بوینس آیرس، ریو دوژانیرو و پکن برگزار کرده است و چند سمپوزیوم دیگر نیز در آمریکا و چند کشور دیگر برگزار خواهد شد تا به این تعریف جدید برسیم؛ اما در مجموع، محوری که به آن رسیده‌ایم در مورد «نقش اجتماعی موزه‌ها و ارتباط آنها با جامعه» است. شاید تا ۳۰ یا ۴۰ سال پیش، موزه را به‌عنوان یک فضای اجتماعی نمی‌دیدیم و این بُعد همیشه نادیده گرفته می‌شد. اما آنچه اکنون اهمیت دارد، چیزی است که موزه به مردم می‌دهد». این استاد دانشگاه سوربن پاریس ادامه داد: «موزه‌های کلاسیک یا موزه‌های باستان‌شناسی مثل موزه دوران اسلامی، آبگینه یا ایران باستان در ایران بیشتر شیء‌محور هستند، اما در نظر داریم از آن شکل کلاسیک فاصله بگیریم و به نوعی آن را جامعه‌محور کنیم. در حقیقت ما باید به سه پرسش پاسخ دهیم: چه‌چیزی را می‌‌خواهیم حفظ کنیم، چه‌چیزی را می‌خواهیم به نسل‌های آینده بدهیم و چه‌چیزی را می‌خواهیم برای آنها باقی بگذاریم. آیا این اشیاء هستند که می‌خواهیم آنها را به نسل بعد منتقل کنیم یا تفکر و ارزش‌های ما؟ شاید این دو متفاوت با یکدیگر به‌نظر برسند، اما در واقع یکی هستند و با این اوصاف تعریف جدید موزه‌ها تعریف وسیعی خواهد بود». براساس این خبر، ایکوفوم بخش موزه‌شناسی شورای بین‌المللی موزه‌ها (ایکوم) است و قسمت فکری و تئوریک این کمیته جهانی محسوب می‌شود. این بخش بیشترین عضو فعال را در بین سایر بخش‌های ایکوم داشته و در بین آنها از نظر کمی و کیفی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

خاک ایران در فرهنگ حاصلخیز است
حجت‌الله ایوبی، دبیر کمیسیون ملی یونسکو نیز در ادامه این مراسم اظهار داشت: موزه‌ها سنگر مقاومت در برابر جهانی شدن هستند، با هویت‌بخشی به فرهنگ محلی و ملی، از یکسان‌سازی جهانی جلوگیری کرده و به تنوع فرهنگی کمک می‌کنند.

او افزود: برخی معتقدند رفتن به موزه‎‌ها درجا زدن در گذشته و به تعبیر ایرانی‌ها زیارت اهل قبور است، اما من معتقدم که موزه یعنی تلاقی بین دیروز و فردا و پلِ بین گذشته و آینده که حاوی خلاقیت، نوآوری و ابتکار است .

وی با بیان این‌که خاک ایران در فرهنگ و هنر حاصلخیز است و به همین دلیل امروز ایرانی‌ها در نقاشی مدرن، گرافیک، کاریکاتور و به ویژه سینما شناخته شده‌اند و افزود:‌ ایران کشور سینماست و به تعبیر دبیر سابق جشنواره کن، سینما در خون ایرانی‌هاست.

او اضافه کرد: هنر و فرهنگ در خون ایرانی هاست کشوری که هزاران سال هنر کتابت، خوش‌نویسی، نگارگری و چند هزار سال تمدن و تاریخ دارد.

ایوبی، «موزه و تقدس» را عنوان جذابی دانست و افزود: می‌توان تقدس را به دوگونه معنا کرد یک معنا، همان تقدس‌های معنوی است که بخشی از موزه‌های جهان نتیجه خلق مذاهب هستند و نگاه دیگر به تقدس، معنایی است که جامعه‌شناس فرانسوی مطرح کرد «هر چیزی که به آسانی در دسترس نیست و برای دیدن و ارتباط با او باید مراسم و آیینی داشت،مقدس است نه فقط مذهبی».

وی با بیان این‌که نگاه موزه‌داران قداست را خلق می‌کند، افزود: اشیای ایرانی دفن شده زیر خاک‌ها و در نقاط دور و نزدیک کشور را کشف می‌کنند، آن‌ها را به یک مکان خاص و زیبا به نام «موزه» می‌آورند، به آن نور می‌تابانند، روح می‌بخشند و قداست می‌آفرینند، چون برای دیدن آنها باید بلیت خرید و با آگاهی کامل به دیدن ان پرداخت.

او فعالیت‌های یونسکو را براساس تنوع فرهنگی به فعالیت موزه‌ها تشبیه کرد و افزود: موزه‌ها حافظ تنوع فرهنگی هستند، به همین دلیل بسیار ارزشمند و قداست‌آفرین‌اند.

وی خطاب به موزه‌داران نیز اظهار کرد: ایران کار آسان‌تری نسبت به شما دارد، شما اشیا را در موزه قرار می‌دهید اما ما به اندازه‌ای تاریخ داریم که اعلام می‌کنیم شهری به بزرگی «یزد» میراث‌فرهنگی است، یا «محور بیشابور» برای همین رفت‌وآمد و زندگی در این شهر باید با آداب و ادبی همراه باشد .

ایوبی تاکید کرد: موزه‌داران سرمایه آفرین‌اند، زیرا وقتی به معرفی یک شی یا مفهوم می‌پردازند آن به یک سرمایه ملی و جهانی تبدیل می‌شود، به همین دلیل شما حافظان تاریخ جهان و سنگربانان تنوع فرهنگی هستید .

او با بیان این‌که ایران سرزمینی که تنوع فرهنگی دارد و یونسکو مسئولیت حفاظت از تنوع فرهنگی را به عهده دارد، بیان می‌کند: موزه‌ها بهترین عامل در جهت جهانی شدن هستند وتنوع را حفظ می‌کنند، ایکوم و موزه‌ها نیز در همین راستا فعالیت می‌کنند.

وجه آسمانی موزه‎ها فراموش نشود
سید محمد بهشتی، رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی نیز در سخنانی، موزه به شکل امروزی را یک پدیده مدرن دانست و گفت: از زمان آغاز انتخاب این عنوان که به اسطوره‌ای به یونان باستان برمی‎گردد تلاش شد که این موضوع را به ریشه‌های دور پیوند بزنند.

او افزود: در همه فرهنگ‎ها هر چیزی بُعد زمینی و آسمانی دارد و آسمانِ هر چیز وجه قدسی آن است و زمینِ آن بخش مستهلک و مستعمل است که عمر کوتاهی دارد.

وی با بیان این که در اروپای قدیم هیچ چیز غیر مقدسی وجود نداشت در ایران ما نیز برای نمونه ما آیین فتوت داریم که برای همه پیشه‎ها وجه قدسی تعریف شده و گفت: ایرانی‎ها از دیرباز به وجه آسمانی هر چیز بیشتر توجه داشته‎اند تا وجه کاربردی آن برای نمونه خانه بروجردی‎ها و حمام گنجعلی‎خان هر کدام از نظر کاربرد امروزی نقصی ندارند اما از نظر قدسی و آسمانی فیل ما را به یاد هندوستان می‎اندازند .

وی با این تشبیه که مردم ما قبل از دوره مدرن از هر شی و فعلی به دنبال فتح آسمان بوده‌اند، اضافه کرد: به نظر می‎رسد موزه‌ها که وظیفه آنها یادآوری آسمان هر چیزی بود خود به فراموشی دچار شده‌اند؛ یعنی موزه‎ای که باید یادخانه باشد و هستی و چیستی ما را به یاد آورد وظیفه‎اش یادآوری زمین اشیا شده است .

وی افزود: به همین دلیل عموم موزه‌های فعلی، زمین اشیا را به ما توضیح می‎دهد نه آسمان آن را. ما در مواجهه با مسجد شیخ لطف‎الله، خانه عامری‎ها و حمام گنجعلی خان بیشتر به تعریف حقیقت موزه نزدیک می‎شویم تا موزه‎های مرسوم جهان؛ زیرا آنها به ما اطلاعات در مورد اشیا نمی‎دهند بلکه به مفهوم دقیق موزه ما را به یاد آسمان‎، کیستی، چیستی و ماموریت انسان می‎اندازند.

جبرئیل نوکنده مدیر موزه ملی ایران نیز در سخنانی افزود: نتیجه این سپموزیوم می تواند به شناخت بیشتر موزه‎ها و تعریف جدیدی از موزه منجر شود. موزه‎ها و موزه‎داران و علاقه‎مندان به موزه موجبات ایجاد صلح در جهان را با گفت‎وگوی فرهنگی فراهم می‎کنند.

چهل و یکمین سمپوزیوم سالانه ایکوفوم با موضوع «موزه شناسی و تقدس» از ۲۳ الی ۲۷ مهرماه در سالن همایش‎های ملی برگزار می شود.
ایکوفوم یکی از کمیته‌های ایکوم جهانی است که بخش موزه‌شناسی ایکوم بین الملل در دستور کار این نهاد است.
همچنین ایکوم ایران تلاش کرد تا یکسری اتفاقات خاص برای این اجلاس داشته باشد به همین دلیل دو شاگرد اول رشته موزه‌داری را به عنوان تشویق در این اجلاس رایگان حضور دارند.

براین اساس، در این اجلاس پنج روزه پنل‌های تخصصی با موضوعات مختلف برگزار می‌شود. پنل‌های تخصصی از سه‌شنبه ۲۴ مهر با عنوان “رهیافت‌هایی به معنویت” آغاز می‌شود که در آن موضوعاتی چون “از موزه‌ای به موزه دیگر: بیرون ریختن نامرئی در قرون وسطی به عنوان موزه»، «موزه ارتدادی ( نامقدس شده)»، «رستگاری شناسی میراث: یونسکو، فرهنگ، رستگاری»، خلق موزه‌ها برای معنوی‎سازی امور دنیوی نمونه موزه ایپرسا در ایتالیا»، «دین در موزه‌ها: معنویت قربانی شده در چشمان بیننده یا ابزار چند وجهی برای تغییر نیازها؟ سه مدل پیشنهادی برای بحث در مورد نحوه تاثیر موزه‌ها در معنویت»، «تقدس یافته: یک موزه یا یک معبد» ارایه می‌شود.

همچنین در پنل با عنوان «مکان‌های مقدس و معنویت بخشیدن به موزه‌ها» موضوعات «هر موزه‌ای خدایی دارد، یا خدا در هر موزه‌ای هست؟»، «مقدس در مقابل لامذهب،‌ پیرسن: نشانه شناسی و موزه شناسی آنلاین»، «موزه‌داری و تقدس: باز مقدس‎سازی موزه‌ها» «Moai Hoa Hakananai, a از اورنگو تا موزه بریتانیا: تاملاتی براساس نمایشگاه‌های هنرهای مذهبی در موزه‌ها»، «اتاق‌های مقدس در کلیسای آپاراسیدا» و «موزه‌داری، موزه، تقدس و کفر: تجلی تقدس» مطرح می‌شود.
همچنین در پنل «موزه‌داری و معرفی مقدس» موضوعات «تقدس همیشگی است؟ میراث اسلامی در معرض نمایش در اوایل قرن بیستم»، «تقدس نمایش شده: مکان‌ها، طرح‌ها، سخنان (الفاظ)»، «از بی‏جلوگی تا جلوه دوباره: مورد Saint – Jerome de David»، «موزه به عنوان مکانی برای تسلی و درمان – روش‌های موزه‎شناختی برای گزینش مکان‌های روحانی»، «محراب‌های آرشیوی: ردگیری دوران محراب‌ها در موزه گل در یو.سی.ای.ای» ارائه می‌شود.

نمایشگاه سیار موزه ملی علوم و فناوری از تاریخ ۲۱ تا ۲۶ مهرماه ۱۳۹۷ در مجتمع آموزشی فرهنگی سادات موسوی برگزار می‎شود.

به گزارش روابط عمومی موزه ملی علوم و فناوری این نمایشگاه در راستای اهداف و ماموریت های موزه فناوری علوم و فناوری، یعنی ترویج علم و آشنایی دانش آموزان مدارس با آثار دانشمندان قدیم و جدید ایرانی-اسلامی است.

در این نمایشگاه به مدت یک هفته، ۲۳ اثر علمی در حوزه علوم قدیم و جدید را در مدرسه پسرانه سادات موسوی واقع در میدان شهداء تهران به نمایش می‎گذارد. این آثار شامل علم گران‎کش‎ها، الحیل‎ها، نجوم و فیزیک خواهد بود.

موزه ملی علوم و فناوری اوایل تیرماه ۹۷ از افراد علاقه‎­مند در حوزه آموزش دعوت به همکاری کرد و پس از بررسی سوابق کاری و تحصیلی و توانمندی علاقمندان، دوره‎های آموزشی، ویژه این مربیان پذیرفته را آغاز کرد.

به گزارش روابط عمومی موزه ملی علوم و فناوری، از روز شنبه ۱۴ مهرماه دوره‎های آموزشی ویژه مربیان پذیرفته شده، مطابق جدول ذیل در حال برگزاری است:

برنامه‎های دوره آموزشی مربیان پذیرفته شده موزه ملی علوم و فناوری

موزه ملی علوم و فناوری جمهوری اسلامی ایران در روز چهاردهم مهرماه مصادف با «روز تهران»، به طور «رایگان» پذیرای علاقمندان است.

به گزارش روابط عمومی موزه ملی علوم و فناوری، پس از استقبال چشم‎گیر مخاطبان از بازدید رایگان در پنجم مهرماه و «روز جهانی گردشگری»، این بار در روز چهاردهم مهر مصادف با «روز تهران» هم بازدید از این موزه رایگان اعلام شد تا شهروندان آزادانه از تمام گالری‎های علمی و فرهنگی آن بازدید کنند.

نمایشگاه موزه ملی علوم و فناوری واقع در پیاده‎راه سی تیر و در محل سابق کتابخانه ملی دایر است و دارای ۷ گالری ذیل است:

«فناوری‎های بومی»، «ابزار قدیمی نجوم»، «ابزار قدیمی جراحی»، «مورس تا موبایل»، «انرژی هسته‎ای»، «نورشناسی» و «مرکز علم».

علاقمندان برای دریافت اطلاعات بیشتر می‎توانند با شماره‎های ۶۶۷۲۴۶۹۴ و ۰۹۱۹۸۹۶۲۰۰۸ تماس بگیرند و یا به سامانه www.inmost.ir مراجعه کنند.

علت نام‎گذاری چهاردهم مهرماه به نام «روز تهران» بدین علت است که در ۱۴ مهرماه سال ۱۲۸۶، متمم قانون اساسی مشروطه به امضای محمدعلی شاه قاجار رسید که طبق اصل چهارم این متمم، تهران رسما پایتخت ایران معرفی شد.

موزه ملی علوم و فناوری ایران در روز جهانی گردشگری مصادف با ۵ مهرماه ۹۷، با استقبال خوب بازدیدکنندگان و علاقه‌مندان مواجه شد.

به گزارش روابط عمومی موزه ملی علوم و فناوری ایران، این موزه در روز پنجشنبه ۵ مهرماه ۹۷، مصادف با روز جهانی گردشگری، هم‎گام با سایر موزه‌های کشور اقدام به ارائه خدمات رایگان به بازدیدکنندگان کرد که با استقبال خوب علاقه‌مندان به علم و فرهنگ مواجه شد.

موزه علوم و فناوری ایران تنها موزه تهران بود که تا ساعت ۲۳ درهای خود را به روی علاقه‌مندان باز گذاشته بود و در طول این مدت بیش از ۸۵۰ نفر از این موزه بازدید کردند و در نظرسنجی کلی که از بازدیدکنندگان به عمل آمد، اکثر آن‎ها از بازدید خود «راضی» بودند.

شایان ذکر است، موزه ملی علوم و فناوری ایران روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۸ الی ۱۶ و روزهای پنجشنبه و جمعه از ساعت ۱۴ تا ۲۳ پذیرای علاقه‌مندان علم و فناوری است.

موزه ملی علوم و فناوری به عنوان یکی از نهادهای علمی- آموزشی کشور و در راستای برنامه‎­های توسعه خود، اوایل تیرماه ۹۷ از افراد علاقه‎­مند در حوزه آموزش دعوت به همکاری کرد و حالا پس از بررسی سوابق کاری و تحصیلی و توانمندی علاقمندان، این موزه اسامی پذیرفته شدگان را اعلام می‎کند.

به گزارش روابط عمومی موزه ملی علوم و فناوری، همانطور که در فراخوان همکاری آمده بود، نحوه همکاری با این موزه پس از موفقیت در ارزیابی نهایی به صورت حق‎التدریسی خواهد بود.

دبیرخانه فراخوان همکاری با موزه ملی علوم و فناوری، ضمن سپاس از کلیه عزیزان بابت ارسال رزومه‎­های‎شان، اسامی ۶۶ نفر از پذیرفته‎شدگان را در دو گروه «الف» و «ب» به شرح ذیل اعلام و از ایشان خواست متناسب با گروه‎های خود، در روز و ساعت برگزاری کلاس‎ها حضور یابند.

پذیرفته شدگان گروه «الف»

پذیرفته شدگان گروه «ب»

زمان کلاس‎های آموزشی بر اساس گروه‎بندی پذیرفته‎شدگان

شایان ذکر است حضور در کلاس‎های آموزشی الزامی است.

محل برگزاری کلاس‎ها: میدان امام خمینی (ره)، خیابان سی تیر، بالاتر از موزه ملی، ساختمان اسبق کتابخانه ملی، موزه ملی علوم و فناوری

جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره تلفن زیر تماس حاصل فرمایید:

۶۶۷۲۵۴۲۲ داخلی ۸۶۰۲

عصر سه شنبه ۳ مهرماه ۹۷ جمعی از کارکنان موزه ملی علوم و فناوری از بخش ها و تالارهای موزه «انقلاب اسلامی و دفاع مقدس» بازدید کردند.